ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΤΑΝΕΜΗΜΕΝΗΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΙΠΠΟΦΑΟΥΣ
Το Έργο
Οι σημερινές παραδοσιακές εφοδιαστικές αλυσίδες στην αγροδιατροφή χαρακτηρίζονται από έλλειψη διαφάνειας και αξιοπιστίας και απειλούνται σε θέματα ασφάλειας, ποιότητας και βιωσιμότητας, ενώ η ακεραιότητα τροφίμων (food integrity) τίθεται, πλέον, ως απαίτηση μείζονος σημασίας. Στις παραδοσιακές εφοδιαστικές αλυσίδες, συνήθως, πολλά από τα δεδομένα ελέγχονται από αξιόπιστους τρίτους και αποθηκεύονται σε κεντρικοποιημένα συστήματα και βάσεις δεδομένων, ενώ, οι περισσότερες σύγχρονες ερευνητικές προσπάθειες συγκεντρώνονται στην υιοθέτηση Τεχνολογιών Διαδικτύου Πραγμάτων οι οποίες βασίζονται εξίσου σε κεντρικοποιημένες υποδομές νέφους. Τέτοιες προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως: α) το υψηλό κόστος και η αναποτελεσματικότητα της γραφειοκρατίας, β) πιθανή εξαπάτηση, καταστροφή ή δημιουργία λαθών, γ) η πιθανή αλλοίωση των ψηφιακών εγγραφών και η απειλή της ακεραιότητας τους οφειλόμενη στο ανθρώπινο λάθος ή σε κακόβουλη ενέργεια. Προκειμένου να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας στον τομέα της αγροδιατροφής, οι συγχρονες τεχνολογικές προσεγγίσεις πρέπει να διασφαλίζουν την ακεραιότητα της πληροφορίας χωρίς να βασίζονται σε κεντρικοποιημένα τρίτα συστήματα. Μία λύση σε όλα τα παραπάνω είναι η Τεχνολογία Κατανεμημένης Εγγραφής (Blockchain technology), η οποία είναι μία ομότιμη-σε-ομότιμη ψηφιακή εγγραφή (peer-to-peer digital ledger) η οποία δεν βασίζεται σε κεντρικοποιημένους εξυπηρετητές και είναι αμετάβλητη εκ σχεδιασμού και προσφέρει μία διαφανή και ελέγξιμη πηγή πληροφορίας.Το αυξανόμενο επίπεδο ψηφιοποίησης και η απαίτηση για την ακεραιότητα των διατροφικών προϊόντων αποδεικνύουν ότι ο τομέας της αγροδιατροφής αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία έρευνας των δυνατοτήτων της τεχνολογίας blockchain. Το blockchain προσφέρει ένα ανοιχτό, κατανεμημένο, ασφαλές και αποκεντρωμένο σύστημα επαλήθευσης για ψηφιακές συναλλαγές και μπορεί να διασφαλίσει την προέλευση και την αυθεντικότητα ενός προϊόντος. Συνεπώς, το blockchain απαντά στις απαιτήσεις για διαφάνεια και ιχνηλασιμότητα των προϊόντων αγροδιατροφής και προτείνεται ως η τεχνολογία που μπορεί να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες προκλήσεις των σύγχρονων εφοδιαστικών αλυσίδων στον τομέα της αγροδιατροφής.
Στόχοι
Το έργο ΦΑΙΔΩΝ στοχεύει στη ενίσχυση της διαφάνειας στην αγροδιατροφή μέσω ενός καινοτόμου και σύγχρονου συστήματος ιχνηλασιμότητας το οποίο υποστηρίζει όλους τους συμμετέχοντες στην αλυσίδα αξίας. Το έργο θα σχεδιάσει, θα υλοποιήσει και θα αξιολογήσει ένα πλήρως αποκεντρωμένο σύστημα ιχνηλασιμότητας για την εφοδιαστική αλυσίδα προϊόντων αγροδιατροφή με τη χρήση τεχνολογίας blockchain. Το σύστημα θα παρέχει λειτουργίες εντοπισμού του προϊόντος, δηλαδή την παρακολούθηση του κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας και την καταγραφή του σε κάθε στάδιο επεξεργασίας, αλλά και ιχνηλάτησης του προϊόντος, δηλαδή την ανακατασκευή όλης της ιστορίας του προϊόντος και την αναγνώριση της προέλευσης του. Παράλληλα, θα υλοποιηθούν λειτουργικότητες για τις δύο βασικές κατηγορίες χρηστών, τους επαγγελματίες συμμετέχοντες στην παραγωγή του προϊόντος και τους καταναλωτές οι οποίες θα περιλαμβάνουν μηχανισμούς παρακολούθησης, ειδοποίησης και ανάδρασης σχετικά με την ασφάλεια των προϊόντων, αντίστοιχα. Το σύστημα συλλέγει πληροφορία κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας του προϊόντος, από τους συμμετέχοντες στην παραγωγή (είτε αυτόματα από ΙοΤ συσκευές, είτε χειροκίνητα από εξουσιοδοτημένους χρήστες) και από τους καταναλωτές, την καταγράφει στο blockchain και εκτελεί έξυπνα συμβόλαια (smart contracts) για να υποστηρίξει την εκτέλεση των συναλλαγών των συμμετεχόντων. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζει διαφάνεια και ελέγξιμη ιχνηλασιμότητα του προϊόντος. Το σύστημα ΦΑΙΔΩΝ θα εκτελεστεί πιλοτικά και θα αξιολογηθεί στην περίπτωση χρήσης from-farm-to-fork για την εφοδιαστική αλυσίδα του Ιπποφαούς Μετεώρων και θα περιλαμβάνει ένα σενάριο ιχνηλασιμότητας το οποίο θα προωθεί την πιστοποιημένη ιχνηλασιμότητα του διατροφικού προϊόντος σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Αποτελέσματα
Η προτεινόμενη δράση ΦΑΙΔΩΝ, μέσω των παραδοτέων του, τόσο των εκθέσεων όσο και των πρωτοτύπων λογισμικού, θα καταλήξει στα ακόλουθα αποτελέσματα:
– Α1. Ένα σύνολο βιομηχανικών σεναρίων χρήσης τα οποία περιγράφουν στην ανάγκη για ιχνηλασιμότητα και διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα του Ιπποφαούς Μετεώρων, υλοποιημένων διά μέσου της πιλοτικής εφαρμογής.
– Α2. Την καινοτόμο Αρχιτεκτονική Αναφοράς ΦΑΙΔΩΝ η οποία καθιστά εφικτή τη δυνατότητα ιχνηλάτισης, και παρακολούθησης του προϊόντος και εξυπηρέτησης της εφοδιαστικής αλυσίδας με ασφαλή, αποκεντρωμένο και αδιάβλητο τρόπο.
– Α3. Το Σημασιολογικο Μοντέλο Διαφάνειας και Ιχνηλασιμότητας στην Εφοδιαστική Αλυσίδα του Ιπποφαούς το οποίο περιγράφει τις οντότητες και τους συσχετισμούς μεταξύ τους στην εφοδιαστική αλυσίδα της αγροδιατροφής αλλά και του Ιππαφαούς Μετεώρων ειδικοτερα.
– Α4. Την καινοτόμο Υποδομή Blockchain υποστηριζόμενη από Εξυπνα Συμβόλαια για Ιχνηλασιμότητα Τροφίμων η οποία εξυπηρετεί τις ανάγκες της εφοδιαστικής αλυσίδας και υποστηρίζει όλες τις απαραίτητες δραστηριότητες για ιχνηλάτηση τροφίμων είτε από την μεριά των επαγγελματιών εμπλεκόμενων στην αλυσίδα αξίας, είτε απο την μεριά του καταναλωτή.
– Α5. Την Υποδομή blockchain καθώς και την Επιχειρηματική Λογική του blockchain υλοποιημένη με έξυπνα συμβόλαια που χρειάζεται για να υποστηρίξει όλες τις απαραίτητες συναλλαγές και τις διαδικασίες που περιλαμβάνονται στην εφοδιαστική αλυσίδα.
– Α6. Το επίπεδο Μετατροπής και Ελέγχου το οποίο λειτουργεί στο άκρο (edge) και θα υλοποιήσει όλες της ανώτερου επιπέδου λειτουργικότητες για να εξυπηρετήσει τη διαχείριση περιεχομένου, τους μηχανισμούς ειδοποιήσεων, τη διαχείρισης της ανάδρασης του χρήστη και την ασφάλεια στο οικοσύστημα PHAEDON.
– A7. Την κινητή εφαρμογή PHAEDON η οποία θα απευθύνεται στους επαγγελματίες συμμετέχοντες στην εφοδιαστική αλυσίδα και στους καταναλωτές (ανώνυμοι και εγγεγραμμένοι) λαμβάνοντας υπόψη όλες τις απαιτήσεις ιδιωτικότητας και ασφάλειας.
– A8. To ολοκληρωμένο οικοσύστημα PHAEDON το οποίο προσφέρει ενα αποκεντρωμένο, ασφαλές και αδιάβλητο σύστημα ιχνηλασιμότητας τροφίμων ενισχύοντας τη διαφάνεια, την ασφάλεια και την αξιοπιστία στην εφοσιαστική αλυσίδα.
– Α9. Την Πιλοτική Εφαρμογή του ολοκληρωμένου οικοσυστήματος PHAEDON το οποίο υλοποιεί κατ’ ελάχιστον ένα υποσύνολο των βιομηχανικών σεναρίων χρήσης.
– Α10. Την Αξιολόγηση Επίπτωσης της δράσης ΦΑΙΔΩΝ που συμπεριλαμβάνει την αξιολόγηση της ποιοτικής και της ποσοτικής επίπτωσης των δραστηριοτήτων του έργου.
– Α11. Την Αναφορά σχεδίου αξιοποίησης αποτελεσμάτων που περιλαμβάνει το λεπτομερές επιχειρηματικό σχέδιο της δράσης ΦΑΙΔΩΝ.
– Α12. Την Αναφορά Συμμετοχής σε Εμπορικές Εκθέσεις που περιλαμβάνει τη συμμετοχή της δράσης σε εμπορικές εκθέσεις.
